Marek Chmielewski, radny i sołtys Orli został nominowany do nagrody Polin 2021. Jest to nagroda przyznawana przez Muzeum Historii Żydów Polskich, a otrzymują ją osoby, które angażują się w podtrzymywanie i rozwijanie pamięci o społeczności żydowskiej, która niegdyś zamieszkiwała Polskę.
Tak nominację uzasadnia na swojej stronie Muzeum:
"Marek Chmielewski, sołtys wsi Orla, radny Rady Gminy Orla, lider dialogu, przywraca pamięć o orlańskich Żydach. We współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Orli oraz lokalnymi organizacjami NGO podejmuje szereg działań, mających na celu upamiętnienie żydowskich mieszkańców gminy.
Historią żydowskich mieszkańców swojej wsi zainteresował się kilkadziesiąt lat temu. Kilkanaście lat temu wspólnie z kolegą, ówczesnym dyrektorem orlańskiej szkoły podstawowej zorganizował wystawę starych rodzinnych zdjęć orlańskiej społeczności oraz wydał swoisty album swojej miejscowości pn. “Orla – historia zapisana obrazem”. Aby tego dokonać, chodził od domu do domu i oprócz zdjęć otrzymywał od najstarszych mieszkańców historie – świadectwa pamięci o żydowskich sąsiadach. To zapoczątkowało kolejne akcje, takie jak: tłumaczenie z jidysz na polski odnalezionych na terenie getta białostockiego pamiętników ostatniego rabina Orli, nawiązanie kontaktów z potomkami żydowskich mieszkańców Orli, zdobycie środków na zakupu fotokopii całej kolekcji zdjęć obrazującej życie społeczności żydowskiej w przedwojennej Orli czy odzyskiwanie macew z cmentarza.
Dzięki uporowi i zaangażowaniu Marka Chmielewskiego co roku w Orli w rocznicę wywiezienia orlańskich Żydów do Treblinki, organizowane są Dni Pamięci. Projekty i wydarzenia związane z dziedzictwem żydowskim są częścią działań gminy i podległych jej instytucji. Marek Chmielewski pozostaje jednak ich aktywnym organizatorem i inicjatorem tych działań. Ufundował pomnik pamięci dla byłych mieszkańców Orli, który ustawił wraz z przyjaciółmi na cmentarzu żydowskim. Przez szereg lat podczas organizowanego przez Kółko Rolnicze w Orli Orlańskiego Tygla Kulturowego organizował Dzień Kultury Żydowskiej, w ramach którego odbywały się koncerty , pokazy i wernisaże.
Szczególnym miejscem działań Marka Chmielewskiego jest przepiękna synagoga w Orli, stanowiąca obecnie miejsce działań na rzecz pamięci i dialogu: to tutaj odbywają się uroczystości, koncerty, wydarzenia kulturalne, wystawy, konferencje, projekcje współczesnych filmów izraelskich, a przede wszystkim codzienne rozmowy z mieszkańcami Orli. We wrześniu 2021 roku została zorganizowana konferencja "Co dalej z orlańską synagogą?". W założeniu przestrzeń ta, oprócz pełnienia roli zabytku, ma być miejscem upamiętnienia społeczności żydowskiej, a także instytucją kultury dla mieszkańców."
CZYTAJ WIĘCEJ:
Mieszkańcy Orli upamiętnili 79. rocznicę zagłady orlańskich Żydów [FOTO, WIDEO]
W Orli na cmentarzu żydowskim stanął pomnik. Ufundował go sołtys Marek Chmielewski [FOTO]
A co na to sam zainteresowany?
- W związku z zaistniałą sytuacją, wypadałoby słów parę skreślić. Bardzo się cieszę i jednocześnie jestem zaskoczony. Być ocenianym przez tak szacowne grono autorytetów i znaleźć się wśród tak szacownych osób nominowanych spośród ponad setki zgłoszonych to już jest bardzo wielkie wyróżnienie. Wyróżnienie myślę, nie tylko mnie, ale całej rzeszy osób i organizacji, z którymi współpracowałem i współpracuję. To właśnie dzięki im, dzięki ich zaangażowaniu i pomocy, możemy wspólnie robić to co robimy. Wyróżnienie również mojej miejscowości. Mojej ukochanej Orli, z którą związałem swoje życie i jej mieszkańców, którzy swoją postawą nie raz pokazali, że wartości ogólnoludzkie są im jak najbardziej bliskie. Dziękuję Wam wszystkim bardzo. Chciałbym w szczególności podziękować swojej żonie Joli, która niestety od zawsze musi znosić moje "fanaberie", za jej stałe wsparcie mnie i wszelką pomoc no i moim dzielnym dzieciom, które też mnie wspierają, mimo że nie raz ucierpiały za ojca "grzechy" - stwierdził Marek Chmielewski.
(azda)