24 marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
Wyróżnienie Sprawiedliwy wśród Narodów Świata trafia do osób, które okazały bezinteresowną pomoc i ocaliły życie innym. Na całym świecie takie wyróżnienie otrzymało ponad 27 tys. osób, z czego prawie 7 tysięcy to Polacy. W samym Brańsku odznaczonych zostało 27 osób - siedem rodzin i jedna osoba samotna. W mieście znajduje się też tablica pamiątkowa poświęcona rodzinom: Gołembieckich, Klinickich, Kołoszków, Krawczykowiczów, Laskowskicch, Miśkiewiczów, Sobolewskich i Janiny Woińskiej.
Za ratowanie życia Żydów z Brańska przyznano też kilka medali mieszkańcom okolicznych wsi.
- W nocy z 1 na 2 listopada 1942 roku brańskie getto zostało okrążone przez specjalne oddziały niemieckie. Po pięciu dniach Żydów wywieziono do obozu zagłady w Treblince. Jednak ponad dwustu osobom udało się uciec z getta i ukryć w okolicznych lasach i u chrześcijan. Dzięki pomocy Polaków, z grupy uciekinierów z getta wojnę przeżyło sześćdziesięciu siedmiu Żydów - napisał Zbigniew Romaniuk, historyk. Jego słowa przytacza dziś Urząd Miasta Brańsk. - Pomoc wiązała się z ogromnym ryzykiem. W związku z niesioną pomocą brańskim Żydom, Niemcy zamordowali nastolatkę Ostrowską i ks. wikariusza brańskiego Henryka Opiatowskiego, zaś rodzina Gołębiewskich z kolonii Brańsk musiała ukrywać się do końca wojny, gdyż w ich obejściu niemiecki patrol wykrył Żydów.
opr. (mb)