W maju bieżącego roku powiększyło się grono brańskich Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Poinformował o tym Zbigniew Romaniuk, pochodzący z Brańska historyk, szczególnie pasjonujący się historią lokalną. To właśnie dzięki jego pracy historie bohaterów z Brańska nie popadły w zapomnienie.
- Z wielkim zadowoleniem informuję, że Instytut Pamięci Yad Vashem w Jerozolimie 5 maja 2021 r. nadał kolejnym trzem mieszkańcom Brańska tytuł „Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata”. Wyróżnieni to małżeństwo Chmielewskich, Bronisław (rolnik) i Izydora (nauczycielka), a także ich córka Stefania (nastolatka, a po wojnie urzędniczka). Niestety żadne z nich nie doczekało się uznania za życia - napisał na Facebooku Zbigniew Romaniuk.
Romaniuk osobiście zabiegał o upamiętnienie tych, ale także poprzednich bohaterów.
"Już w 1998 r. umieściłem Chmielewskich na liście zasługujących na wyróżnienie. Wniosek złożyło Stowarzyszenie Brańszczan w Izraelu, a świadczenie pomocy potwierdziła rodzina Wełwka Alperna z Yehud w Izraelu, dzięki czemu było możliwe przyznanie zaszczytnego wyróżnienia" - opisuje.
Warto zaznaczyć, że Brańsk może pochwalić się największą liczbą Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata w przeliczeniu na liczbę mieszkańców.
"Lista brańszczan zasługujących na wspomniany tytuł jest jeszcze długa. Niestety odchodzą ostatni Żydzi mogący to potwierdzić. Obecnie przyznano 9 medali, dla 30 osób z Brańska - wylicza Romaniuk. - To więcej niż ma Białystok (8 medali), czy Łomża (3), gdzie społeczności żydowskie były wielokrotnie liczniejsze. Sąsiedni Bielsk Podlaski, gdzie Żydów było o jedną trzecią więcej, nie może pochwalić się ani jednym wyróżnieniem, chociaż pomagający byli i tam. Ponadto za pomoc brańskim Żydom w czasie wojny, wyróżniono także 6 rodzin z okolicznych wsi (Popławy, Oleksin - 2, Patoki, Bronka, Hodyszewo). Medal posiadał również były ks. proboszcz brański Franciszek Smorczewski, ale za pomoc w Stolinie. W związku z pomocą brańskim Żydom śmierć poniosło 4 Polaków (ksiądz, mężczyzna, kobieta i dziewczyna), a represje objęły kilkanaście kolejnych osób. Na zdjęciu Izydora Chmielewska, nauczycielka z Brańska.
"Tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata przyznawany jest przez Państwo Izrael ludziom z całego świata za bezinteresowną pomoc udzielaną Żydom prześladowanym przez nazistowskie Niemcy podczas II wojny światowej. Dotychczas tytuł Sprawiedliwego otrzymało ponad 27 tysięcy osób z 51 krajów, w tym blisko siedem tysięcy Polaków" - czytamy na stronie sprawiedliwi.org.pl.
Zdjęcia Zbigniew Romaniuk
(opr. azda)