Od niedawna za sprawą Lecha Pileckiego Muzeum w Bielsku Podlaskim wzbogaciło się o cenną kolekcję kogutów. Są to figurki i rzeźby tych stworzeń. Wykonane są z gliny, szkła i metalu. Zebrała je Zofia Białynicka – Birula, która przez wiele lat była związana z Bielskiem.
Kolekcję uzupełniają zdjęcia i dokumenty związane z życiem Zofii Białynickiej - Biruli. Urodziła się w 1926 roku w Nowogródku (obecnie Republika Białoruś) w zamożnej ziemiańskiej rodzinie. Przez wiele lat związana była z Bielskiem Podlaskim. W jej mieszkaniu na warszawskich Bielanach, na ścianach wisiało mnóstwo zdjęć z okresu, kiedy żyła w Bielsku.
Rodzina Białynickich - Birulów i Osipowiczów sięga historią do końca XVIII wieku, kiedy w 1793 roku, pradziadek pani Zofii, Franciszek Osipowicz, otrzymał tytuł szambelana i równocześnie plenipotenta wojewody wileńskiego, Michała Hieronima Radziwiłła.
Rodzicami Zofii byli Marta Osipowicz (1889- 1967) oraz Władysław Białynicki - Birula (1889-1952) w okresie II RP wysoki urzędnik Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych, a po wojnie komisarz ziemski w Powiatowym Urzędzie Ziemskim w Bielsku Podlaskim, mianowany w 1946 roku przez ówczesnego Ministra Rolnictwa, Stanisława Mikołajczyka.
Zofia Białynicka – Birula Prywatną Szkołę Powszechną ukończyła w Nowogródku. Edukację kontynuowała w Bielsku, gdzie po wojnie osiedlili się jej rodzice. Ukończyła Państwowe Gimnazjum i Liceum im. T. Kościuszki W Bielsku ojciec Zofii Białynickiej - Biruli przez wiele lat kierował m.in. nieistniejącą dziś roszarnią.
Bielszczanka w LO im. T. Kościuszki aktywnie udzielała się w życiu szkoły, a także w harcerstwie, była m.in. harcmistrzem w Bielsku Podlaskim.
Po ukończeniu szkoły w Bielsku wyjechała do Warszawy, gdzie w 1952 roku ukończyła studia wyższe najpierw w Wyższej Szkole Higieny Psychicznej uzyskując magistra na Wydziale Psychologii Klinicznej, a później w 1958 roku drugie studia na Uniwersytecie Warszawskim uzyskując także tytuł magistra na Wydziale Pedagogiki.
Ukończyła kilka kierunków studiów podyplomowych uzyskując specjalizację do pracy z osobami niepełnosprawnymi i inwalidami. Przez całe zawodowe życie niosła pomoc osobom będącym w trudnych sytuacjach życiowych i wymagających specjalnej opieki.
Poza pracą zawodową Zofia Białynicka - Birula miała wiele innych pasji. Była aktywną działaczką PTTK w Warszawie, uczestniczyła w Klubie Górskim „Wantule”. Podróżowanie też po świecie. Z tych jej wojaży pozostało mnóstwo zdjęć i piękna, różnobarwna kolekcja prawie dwustu egzemplarzy glinianych, porcelanowych, szklanych, drewnianych i metalowych, kolorowych kogutów.
Zofia Białynicka - Biruła zmarła w Białymstoku 4 czerwca 2020 roku.
Opr. (ms)