1 i 2 listopada członkowie i przyjaciele Fundacji Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej kwestowali na cmentarzu przy ul. Wojska Polskiego w Bielsku Podlaskim na rzecz ratowania zabytkowych nagrobków.
Odwiedzający groby bliskich bardzo chętnie zasilali puszki. W zamian otrzymywali broszurę opisującą już odnowione dzięki datkom nagrobki oraz osoby, na których grobach owe pomniki się znajdowały.
Dotychczas Fundacji udało się odnowić aż 13 pomników nagrobnych, w tym jeden poczwórny. Opisane one zostały w informatorze rozdawanym podczas kwesty.
Prace wykonane w 2016 roku:
1. Pomnik z grobu Jadzi Furowicz, córki bielskiego lekarza zmarłej w 1868 roku w wieku 3 lat
2. Pomnik z grobu Miti Ozierskiego, syna pułkownika carskiego, zmarłego w 1897 roku, w wieku 7 lat
3. Pomnik nagrobny Jana i Emilii Chodorowskich oraz ich córki Marii Gąsowskiej i wnuczki Mani Gąsowskiej (pomnik ten pochodzący z około 1910 roku został uporządkowany i częściowo odnowiony, zrekonstruowano m.in. krzyż
Prace wykonane w 2017 roku:
4. Pomnik Idefonsa Juliana Skokowskiego urodzonego w 1846 roku, a zmarłego w 1886 r. kapitana 62 suzdalskiego pułku piechoty wojsk rosyjskich. Pomnik wystawiła mu żona StefaniaLeontynaz Jewniewiczów. Okazały nagrobek wykonany jest w stylu neoklasycznym, wieńczy go rzeźba modlącej się Matki Bożej depczącej węża. To jeden z najpiękniejszych pomników na bielskim cmentarzu. Na nagrobku znajduje się inskrypcja: Najdroższy mężu w tym spoczywasz grobie, cnoty Twoje, praca, wszystko to pod głazem, żony Twojej żalu nie słyszysz po sobie, skończy się wtedy, gdy będziemy razem
5. Pomnik na grobie dzieci Włodzimierza i Anny Archangielskich - Wlodzimierz żył 2 miesiące (1874 r.), Anna - 10 lat (1870-1880). Ich ojcem był Aleksy Jakowlewicz Archangielski sekretarz powiatowego zarządu policji (od 1863 roku), sekretarz kolegialny, radca tytularny, w 1873 roku mianowany naczelnikiem sądowym w Bielsku. Kilka lat temu z pomnika odłamał się krzyż.
6. Pomnik nagrobny Piotra Stiepanowicza Czołowskiego (ur. 16.01.1799 zm. 02.06.1864) kolegialnego asesora. Pomnik typowy dla okresu, w którym powstał. Cokół z czerwonej cegły, a na nim duży żeliwny ażurowy krzyż
7. Pomnik na grobie małżonków Waleriana i Tekli Sierzputowskich. Walerian byl kapitanem Wojsk Polskich zmarł w 1860 roku, dla lata po swej żonie. Pomnik nagrobny żeliwny.
W 2018 Fundacja skupiła się na renowacji pomników żeliwnych.
8. Pomnik Iwana Jegorowicza Czogłokowa zmarłego w 1852 roku rotmistrza wojsk rosyjskich
9. Pomnik Tekli Zawistowskiej zmarłej w 1854 roku matki Karola Zawistowskiego, sekretarza oddziału cywilnego powiatu bielskiego (był on w randze radcy dworu)
10. Pomnik Antoniny Śliwowskiej z Markowskich zmarłej w 1903 roku w Bielsku w wieku 81 lat, wdowy
11. Cztery nagrobki w formie płaskich płyt kamiennych, które były już zniszczone i zapadły się w ziemię. Po odnowieniu zostały one przeniesione w miejsce obok kaplicy pw. św. Wincentego a Paulo w pobliżu pomnika Jadzi Furowicz. Płyty ułożono na specjalnej granitowej kostce. A są to płyty z grobów następujących osób:
Weroniki Szaniawskiej z Zawadzkich, zmarłej w 1895 roku w wieku 59 lat. Mieszkała ona w majątku Kruhłe między Boćkami a Orlą. Była córką Marcina i Pauliny oraz żoną Anatola Szaniwaskiego. Rodzina ta od 1856 roku posiadała majątki: Czechy, Moskiewce i Kruhłe wraz z folwarkami. Ciekawostką jest, iż nazwa Kruhłe-Werki pochodzi właśnie od imenia Weroniki, A Kruhłe-Pawlinow - od imienia jej mamy Pauliny.
Marii Seferiniak z Widerów zmarłej w 1912 roku w wieku 72 lat prawdopodobnie w Hajnówce. Była żoną Jana Seferiniaka, powstańca styczniowego. W ramach represji po powstaniu rodzina utraciła cały majątek.Jan Seferiniak był woźnym w sądzie grodzkim w Warszawie. Zmarł w czasie I wojny światowej. Mieli oni córkę Zofię (1876-1965), która wyszła za mąż za Stefana Charczuna, słynnego przedwojennego łowczego Puszczy Białowieskiej oraz syna Stefana (1872-lata 50. XX wieku), który również był łowczym w Puszczy Białowieskiej. Był też wujem słynnego pisarza Igora Newerlego, który opisał wuja w książce pt. Zostało z uczty bogów.
Karola Zawistowskiego (1819-1888) syna Stanisława, urzędnika rosyjskiego z tytułem radcy dworu. Obok znajduje się pomnik jego matki Tekli Zawistowskiej, również odnowiony. Karol Zawistowski wraz z bratem Cezarym w 1859 roku wsparli budowę kaplicy na cmentarzu.
Józefy Wincentyny Hilchen, zmarłej w 1884 r.w wieku 60 lat w stanie panieńskim, córki pułkownika Wincentego Hilchena (żołnierza Legionów Polskich we Włoszech) i Euzebii z Roszkowskich, miała 7 braci i 3 siostry. Hilchowie dzierżawili od 1818 di 1867 roku skarbowy majątek Hołowiesk pod Bielskiem (dziś część miasta). Byli jednymi z głównych fundatorów kaplicy pw. św. Wincentego a Paulo.
W 2019 roku fundacja podjęła się renowacji dwóch pomników nagrobnych, ale dość trudnych do odtworzenia, a i niezależne od jej członków czynniki sprawiły, że prace się wydłużyły.
12. Pomnik Aleksandra Dellingshausena, zmarłego w 1855 roku, pułkownika rosyjskiego izmaiłowskiego pułku, który stacjonował w Bielsku. Pułkownik był wyznania ewangelickiego, ale pochowano go na katolickiej części cmentarza. Jest to jeden z najstarszych i najpiękniejszych pomników na bielskim cmentarzu z pięknie rzeźbionymi. panopliami. Renowacja tego pomnika jest praktycznie zakończona. Zostało jeszcze nasączyć go substancją utwardzającą i ustawić na cmentarzu. To prawdopodobnie nastąpi jednak dopiero wiosną. Owa substancja musi bowiem kilka tygodni się utwardzać i to w odpowiednich warunkach, a z pewnością nie na mrozie. A do ustawienia pomnika potrzebny będzie dźwig. Pomnik ten przez dłuższy czas przykryty był prowizorycznym foliowym namiotem.
13. Pomnik Augustyna Lwowicza Taranowicza (1836-1902), który w latach 1869-1877 był proboszczem parafii pw. Archaniola Michała w Bielsku Podlaskim, później proboszczem parafii pw. Zmartwychwstania Pańskiego (Woskresieńskiej), a od 1888 r.dziekanem bielskim. Obok pochowany jest jego syn Wołodia (1865-1873).
Koordynatorem prac i siła napędową wszystkich prac jest prezes Fundacji - Barbara Babulewicz. Większość prac organizacyjnych i fizycznych społecznie wykonują członkowie Fundacji: Andrzej Weres, Janusz Porycki, Piotr Daniło, Zbigniew Koc, Lech Okłota, Robert Lesner, Adam Miron Łęczycki, Zbigniew Rzepniewski, Dariusz Horodecki oraz znajomi i przyjaciele Fundacji.
Odnowienie pomników żeliwnych, metalowych krzyży i zabytkowych ogrodzeń zawdzięczamy dwóm bielskim firmom: STALBET Waldemara Dmitruka i Bazyla Daniluka oraz przedsiębiorstwu ZAMET Leszka i Krzysztofa Grzybowskich.
Prace renowacyjne kamiennych pomników wykonywane są przez bielskiego plastyka Piotra Kozłowskiego, zaś pomieszczenia niezbędne do renowacji udostępnił, a także służy radą i pomocą, Ryszard Łuczaj.
Opisane prace wymagają środków finansowych. Znaczną ich część uzyskujemy ze zbiórek publicznych. Dzięki Państwa hojności podczas przeprowadzonych kwest , a także pomocy przedsiębiorców i wpłat osób indywidualnych, uratowaliśmy już wiele pomnikow - piszą z wdzięcznością członkowie Fundacji.
Ale to właśnie im należy być wdzięcznym za tak wspaniałą inicjatywę.
A można ją wesprzeć nie tylko kilka razy w roku (kwesty odbywają się w prawosławną tzw. Niedzielę Przewodnią) podczas kwesty na cmentarzu. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej jest organizacja pożytku publicznego, na jej działania można przekazać 1 proc. podatku, wpisując w rocznym rozliczeniu podatkowym KRS 0000553684. Można też dokonywać darowizn, wpłacając je na konto Fundacji: 27 8061 0003 0001 6753 2000 0010.
Razem zrobimy więcej. Dziękujemy! - piszą członkowie Fundacji.
(bisu)
Broszura informująca o odnowionych zabytkowych pomnikach na bielskim cmentarzu (Fundacja OchonyDziedzictwa Ziemi Bielskiej)